İlhan Cihaner anlattı: Fesih yetkisi var mı, yok mu?

İlhan Cihaner anlattı: Fesih yetkisi var mı, yok mu?

CHP İstanbul Milletvekili hukukçu İlhan Cihaner Erdoğan’ın açıklamalarının ardından tartışma yaratan anayasa değişikliğindeki, cumhurbaşkanına verilen fesih yetkisini anlattı.

Cihaner BirGün’de bugün yayınlanan yazısında, “Mevcut anayasada ve getirilmek istenilen değişiklikte “seçimlerin yenilenmesi” olarak tanımlanan “fesih yetkisi” Cumhurbaşkanına verilmiştir.” ifadelerini kullandı.

Fesih yetkisinin mevcut sistemde hükümet kurulamaması şartına bağlanmışken getirilmek istenen sistemde hiçbir şarta bağlı olmadan Cumhurbaşkanı tarafından tek başına uygulanabileceğini belirten Cihaner şunları söyledi:

“Ama mevcut anayasada fesih yetkisinin Cumhurbaşkanınca ancak belli şartlarda (Hükümet kurulamaması halinde) kullanılabildiğini, getirilmek istenen sistem de ise bu yetki için hiç bir şart öngörülmediğini gözlerden itina ile kaçırıyorlar. Tabi CB’nin tek başına kullanabildiği bu fesih yetkisinin TBMM tarafından en az 361 milletvekili tarafından kullanılabileceği üzerinde de durmuyorlar.”

Cihaner’in yazısından ilgili bölüm:

Anayasa Hukuku literatüründe de (özellikle Türkiye’de Anayasa tartışmaları başladığı andan itibaren) “fesih” ve “seçimlerin yenilenmesi” aynı anlamda kullanılır.

Fesih kavramının “parlamentonun dağıtılması, kapatılması ve görevinin sona erdirilmesi” anlamında dar kullanımı zaten neredeyse imkânsızdır ve “sultanın iradesi” ya da bir “darbe” sonrası olabilecek bir olgudur. Demokratik/Anayasal sistemlerin tamamında eğer “fesih” yetkisi tanınmışsa “seçimlerin yenilenmesi” sonucunu doğurur ve mevcut parlamento yenisi seçilene kadar görevine devam eder. CB parlamentoya “feshettim hadi evinize gidin!” demez. Ayrıca herhangi bir sistemde Cumhurbaşkanının ve Meclis’in ikisinin görevi aynı anda sona eriyorsa ikisinin de görevi yeni seçimlere kadar devam eder.

Anlaşılıyor ki Cumhurbaşkanının Meclisi tek başına hiçbir şart ve koşula bağlı olmaksızın feshedebilmesi seçmen nezdinde kabul görmediği için bir aşamadan sonra Anayasal kavram olarak Fesih yerine “seçimlerin yenilenmesi” kavramı kullanılmak isteniyor. Oysa ikisinin de sonuçları aynıdır.

Özetle;

Mevcut anayasada ve getirilmek istenilen değişiklikte “seçimlerin yenilenmesi” olarak tanımlanan “fesih yetkisi” Cumhurbaşkanına verilmiştir. Mevcut sistemde hükümet kurulaması şartına bağlanmışken getirilmek istenen sistemde hiçbir şarta bağlı olmadan Cumhurbaşkanı tek başına alabilir.

Halkın iradesi ile seçilmiş ve tüm milleti temsil eden TBMM’nin tek bir adamın iradesi ile FESHEDİLMESİNE HAYIR!

Yazının tamamı için tıklayınız

 

Mevcut anayasada yer alan madde şöyle:

MADDE 116. Bakanlar Kurulunun, 110’uncu maddede belirtilen güvenoyunu alamaması ve 99’uncu veya 111’inci maddeler uyarınca güvensizlik oyuyla düşürülmesi hallerinde; kırkbeş gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığı takdirde Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı’na danışarak, seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.

Başbakanın güvensizlik oyu ile düşürülmeden istifa etmesi üzerine kırkbeş gün içinde veya yeni seçilen Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Başkanlık Divanı seçiminden sonra yine kırkbeş gün içinde Bakanlar Kurulu’nun kurulamaması hallerinde de Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı’na danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.

Yenilenme kararı Resmî gazetede yayımlanır ve seçime gidilir.”